علمِ عزیز:
من تا اونجا که میتونم به خودم اسپری می زنم و فکر می کنم که بوی گُل میدم اما هم اتاقی ام میگه که تموم آپارتمون بوی گند منو میده. واقعا من بدون اینکه خودم متوجه اون شوم، این همه بو میدم؟ به چه دلیل ما بوی خودمون رو خوب احساس نمی کنیم؟
اما علم در جواب چه میگه:
متاسفم اما درسته شما بوی بدی می دید و امکان داره که خودتون هم متوجه اون نباشین. اما خیلی از بوها وجود دارن که شاید به اونا عادت کردین مانند بوی بدن خودتون، لوسیون، عطر و اسپری ای که استفاده می کنین. به خاطر همین همه که همیشه بعد از اینکه فردی دیگری به دستشویی میره بوی بیشتری رو احساس می کنین. به ما اعتماد کنین، اونا هم دقیقا همین حس رو دارن.
اینجا دو موضوع هست که یکی از اونا به سرعت اتفاق میفته. وقتی که سنسورهای بینی ما مورد حمله مولکولا قرار می گیرن و اگه یه وقتی در برابر همون بو قرار بگیرن به اون عادت می کنن. و این گذشت زمان واسه بینی ایجاد مقاومت می کنه.
به خاطر همین همه که وقتی که پای خود رو داخل اتاق می ذارین اول تصور می کنین هم اتاقی شما بویی مانند بوی سیر میده و تنها دقیقه ای بعد اینجور تصوری رو دارین.
دکتر پاملا دالتون روانشناس «مرکز حسای مونل» در این باره میگه: “حس بویایی یکی از متفاوت ترین حسای موجود در این جهان هستش و این به چگونگی ساخته شدن اون وابسته.” بینی تون به شما کمک می کنه که بدون این دست اون دست کردن بوی تازه رو تشخیص بدین اما واسه بوهای قدیمی و مریضی آور تمایل چندانی از خود نشون نمی ده. به خاطر همین همه که بوهایی که در مدت طولانی در برابر اون بودین، رو خوب درک نمی کنین. بعضی وقتا وقتی که بوی آشنایی به بینی شما برخورد می کنه مغز با اون مثل یه جور از اطلاعات به درد نخور برخورد می کنه و اونو به اصطلاح فیلتر می کنه.”
دالتون در تحقیقی دیگه، به این نتیجه رسید که حتی خوشبو کننده هم تاثیر بویایی خود رو واسه فردی که دائم با اون در تماسه از دست میده. چون که آدمایی که به آزمایشگاه ایشون دائم رفت و اومد می کردن دیگه قادر به تشخیص اون بو نبودن.
دالتون بر این نکته اشاره میکنه که در مورد بقیه حسا مانند بینایی و شنوایی اینجور قانونی وجود نداره چون که اونا دوباره در مقابل وسیله یا صدای آشنا از خود عکس العمل نشون میدن حتی اگه به اون خو گرفته باشن. چون که این حسا با گذشت دو یا سه هفته دوباره همون حس رو به صورت یه اتفاق جدید تلقی می کنن.
محققان هنوزم به طور قطع نمی دونن که به چه دلیل بینی متفاوت از بقیه حسا عمل می کنه.
دالتون میگه: “ما در برابر دائم شکلای جور واجور و اقسام بوها قرار داریم. اگه دریافتگرهای بویایی ما اصلا نتونن این بوها رو دوباره تشخیص بدن، دچار آسیب ای به نام «آنوسمیا» یعنی نبود تشخیص بو میشیم که از یه سالگی ممکنه اتفاق بیفته.”
با تموم چیزی که گفته شد شاید فردی متوجه بوی عرق بدن خودش هم نشه. حتی اگه در وضعیت بهداشت خود هم تغییری به وجود بیارین یا اجناس بهداشتی که استفاده می کنین رو عوض کنین بعد از یه مدت به اون بوهای جدید هم عادت می کنین. دالتون بر این نکته تاکیید می کنه، با این حال همیشه این رو در نظر داشته باشه که بویی که از شما به بقیه می رسه متفاوت از اون چیزیه که خودتون اونو احساس می کنین.
دالتون در آخر میگه: “پس چاره دیگری ندارین به جز اینکه به چیزی که همسر یا دوستان تون در مورد بوی بدن تون می گن اعتماد کنین.”