روش مضراب زدن سه تار و نگه داشتن دست راست
این مقاله برداشتی از سایت گوش نوازان است، در این مطلب آموزشی قرار است به برخی از نکات کلیدی و اصلی درباره شیوه انگشتگذاری درست و حالت دستها هنگام نوازندگی سه تار بپردازیم همچنین به ذکر مشکلاتی که برای جمع کثیری از هنرجویان سه تار پیش میآید نیز خواهیم پرداخت و در نهایت با فراگیری تغییرات کوچکی در وضعیت انگشتان یا مچ دست، این خطاها برطرف میشود و به اصطلاح، قرار است فوت و فن مورد نیازتان را به شما آموزش دهیم. پس به مطالعه ادامه مطلب بپردازید و نکاتی را که در ادامه توضیح داده میشود، با تمرکز مطالعه فرمائید.
هنگام تمرین یا نوازندگی، مچ دست چپ را در وضعیت صحیح قرار دهید.
در صورتیکه میخواهید به راحتی دستتان به پردههای بعدی برسد، به طبع نیاز است زاویه کوچکی به مچ دستتان بدهید و به قول معروف آن را «بشکنید»، زیرا هنگامی کف دست به دسته ساز چسبیده باشد، گرفتن پردههای بعدی دشوار میشود.
ناخنهای دست چپ را کوتاه کنید.
تلاش کنید همواره ناخنهای دست چپ را برای اجرای تمرینها یا نوازندگی ساز کوتاه فرمایید. با وجود اینکه داشتن ناخنهای بلند برای خانمها جالب میباشد و برخی از خانمها از شنیدن اینکه برای نوازندگی باید ناخنها را کوتاه نمایند غمگین میشوند، ولی داشتن ناخنهای بلند دست چپ هنگام نوازندگی ساز سه تار باعث مشکلاتی میشود که در ادامه به تعدادی از آنها میپردازیم:
- داشتن ناخنهای بلند منجر آسیب دیدگی دسته ساز میگردد. با گذر زمان که هنگام نگهداشتن سیمهای روی دسته، ناخن را روی دسته ساز فشار میدهید، رنگ دسته ساز ساییده میشود و همچنین شکل ظاهری ساز تغییر میکند.
- ناخنهای بلند سبب پاره شدن پردههای ساز میگردد. ازآنجا که ناخنها تیز میباشند هنگامی به دفعات متعدد، ناخن با پرده ساز برخورد میکند، رشتههای پرده آسیب میبیند، در نتیجه با گذر زمان مقاومتش را از دست داده و پرده ساز کاملاً پاره و از دسته کنده میشوند.
- مهمترین مشکلی که وجود خواهد داشت این میباشد هنگام تصاحب کردن پردههای روی تیم ساز، ناخن مزاحم میشود و ناخنهای بلند مانع از بدست گرفتن پردههای روی دسته ساز میشود، زیرا برای نگهداشتن پردههای ساز، مسلماً باید با بخش نرم نوک انگشتان آنانرا بگیرید.
مقالات مرتبط: اگر دنبال آموزش هستید ما در گوش نوازان به شما دوره آموزشی مقدماتی سه تار استاد طینوش بهرامی را پیشنهاد می کنیم.
به مچ دستهایتان استراحت و نرمش بدهید.
تلاش کنید به جهت تقویت و نیز جلوگیری از آسیبهای حرکتی احتمالی، پیش و پس از اجرای تمرین، قطعاً مچ دستهایتان را ورزش بدهید. بدین شکل که 1 الی 2 دقیقه در جهت ساعتگرد و برخلاف ساعتگرد مچها را بچرخانید و همینطور انگشتان دستها را به آرامی ماساژ بدهید. انجام این فعالیتها سبب میگردد مفاصل انگشتان دست در گیر کم آبی، درد و گرفتگی نشود. توجه داشته باشید که بیحرکتی و ثابت ماندن وضعیت مچها هنگام نوازندگی برای مدت طولانی، میتواند آسیب جدی به همراه داشته باشد. که در نهایت منجر بیماریهای همچون سندروم تونل کارپال شود. اصلیترین دلیل دردهای مچ دست برخی هنر جویان بعد از تمرین و همچنین احساس درد و بی حسی، کرامپ عضلانی، اسپاسم، گزگز و … در انگشتان پس از مضراب، این میباشد که انگشتان دست و مچها را نرمش نمیدهند و آمادگی بدنی مورد نیاز برای نوازندگی را ندارند.
هنگامیکه انگشت به پردهها نمیرسد، دست را تکان دهید
این نکته بسیار اساسی میباشد، برای مثال میخواهید روی پوزیسیون «می»، انگشتگذاری فرمائید؛ انگشت اولیه روی پرده می، انگشت دوم روی پرده فا و انگشت سوم روی پرده سُل قرار میگیرد، ولی در بسیاری از هنرجویان پس از قرار گیری انگشتها روی می و فا، انگشت سوم به سُل نمیرسد. در این شرایط، برای اینکه انگشت سوم به پرده سُل رسد میبایست انگشت اولیه را از روی پرده می، بردارید و دست را پایینتر بیاروید و توجه کنید و که انجام این کار هیچ اشکالی ندارد. برخی فکر میکنند مطلقاً میبایست دستشان روی پرده اولی که گرفتهاند اثبات بماند. ولی باید بدانید این قضیه دقیقاً مانند صفر پشت عدد است و شما زمانی پرده بعدی را بگیرید، پرده پیشین صدایی نمیدهد! پس میتوانید انگشتتان را از روی پرده پیشین بردارید و اینگونه انگشت سوم راحتتر به پرده سُل میرسد. همچنین تلاش کنید در سایر پوزیسیونها نیز این مفاد را رعایت فرمایید تا علاوه بر نوازندگی آسودهتر، از آسیبهای حرکتی احتمالی جلوگیری نمایید.
تمرین مداوم روی پردههای ساز را فراموش نکنید.
پیشنهاد میکنیم برای آنکه انگشتان دست هنگام نوازندگی راحتتر تکان بخورند، این تمرین بسیار عالی را اجرا کنید. در پوزیسیون ابتدایی روی سیمهای دو و سل، تمرین کنید. بدین شکل که از دو «دست باز» استارت فرمائید آنگاه «ر – می – فا» سپس سل «دست باز» بهدنبالآن «لا – سی – دو» این تمرین را هر روز 5 دقیقه پیشین و بعداز تمرین درسهای نوازندگی به طور رفت و برگشت اجرا کنید. میتوانید روی سایر پوزیسیونها هم این تمرین را اعمال کنید.