تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE:

2-3-4-1) الزامات و قوانین HSE:

در این قسمت ابتدا به تشریح الزامات و قوانین بین‌المللی HSE پرداخته و سپس تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

الزامات ملی و بین‏المللی فراوانی جهت لحاظ کردن موضوعات HSE در فعالیت‌های مختلف کسب و کار امروز وجود دارد. این الزامات در دستیابی و بهره‏گیری از انواع تکنولوژی‌ها و آموزش‌های مرتبط با آن‌ها نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این قسمت به نمونه‏ای از این الزامات اشاره می‏شود:

2- 3-4-1-1) الزامات ایمنی و بهداشتی:

وقوع نزدیک به 250 میلیون حادثه شغلی به‏همراه بروز 160میلیون بیماری شغلی در سال که منجر به کشته شدن بیش از یک میلیون نفر و مصدومیت میلیو‏ن‏ها انسان می‏شود، اهمیت توجه به ملاحظات ایمنی و بهداشتی را در انجام فعالیت‏های مختلف گوشزد می‏نماید.

از این‏رو سازمان‏ها و نهادهای ملی و بین‏المللی متعددی به‏عنوان متولیان ایمنی و بهداشت اقدام به انجام فعالیت‏های مختلف از جمله تدوین استاندارد و تنظیم قوانین و مقررات نموده‏اند. برخی از این نهادها عبارتند از:

سازمان بین‏المللی کار[1](ILO)

سازمان بهداشت جهاني[2] (WHO)

سازمان ايمني و بهداشت حرفه‌اي[3] (OSHA)

مركز تحقيقات ملي ايمني و بهداشت حرفه‌اي[4] ( NIOSH)

انجمن ملي حفاظت در برابر آتش‌سوزي[5] (NFPA)  (نصر آزادانی, و غيره 1388)

2-3-4-1-2) الزامات زیست‏محیطی:

با توجه به روند فزاينده آلودگي و تخريب محيط‌زيست و افزايش بي‌رويه جعيت و كاهش و نابودي منابع طبيعي و به تبع آن بروز پي‌در‌پي بحرانهاي زيست‌محيطي، قوانين و مقرارات و حقوق محيط‌زيست به منزله نقطه اتكاء و وسيله‌اي موجه و مطمئن براي اعمال قوانين مديريت خردمندانه و تحقق اهداف و اجراي برنامه‌هاي زيست‌محيطي تلقي مي‌شود، به‏‏همين لحاظ امروزه حقوق محيط‌زيست جايگاه مهم و قابل اعتناء و در عين حال وضعيتي مستقل از ساير رشته‌ها و شعب حقوق در مباحث علوم انساني نظري و عملي به‏دست آورده است. برابر اطلاعات و آمار مندرج در نشريات و گزارشات برنامه محيط‌زيست ملل متحد[6](يونپ) تاكنون حدود 280 معاهده و موافقت‌نامه بين‌المللي و منطقه‌اي در زمينه حفاظت محيط‌زيست و مسائل مرتبط با آن منعقد شده است كه از اين ميان حدود 70 كنوانسيون و پروتكل جنبه بين‌المللي(جهاني) و مابقي جنبه منطقه‌اي داشته و بين چند كشور منطقه به امضاء رسيده است ولي مقايسه همين تعداد توافقات زيست‌محيطي در مقايسه با قراردادهاي سياسي، اقتصادي و امثال آن نشانگر اهميت محيط‌زيست و رويكرد جهاني به سمت و سوي تلاش مشترك براي حفاظت از تنها سياره مسكون شناخته شده مي‌باشد.

بايد اشاره نمود كه تصميمات كنفرانس استكهلم و حمايت‌هاي برنامه محيط‌زيست ملل متحد تاثير مهمي در شكل‌گيري و توسعه حقوق محيط‌زیست و تنظيم معاهدات زيست‌محيطي داشته است. اولين كنفرانس جهاني سازمان ملل درباره انسان و محيط‌زيست معروف به استكهلم در5 ژوئن 1972 در استكهلم (سوئد) برگزار شد، نتيجه كار كنفرانس تصويب و انتشار يك بيانيه حاوي 26 اصل مي‌باشد، در اين بيانيه حقوق محيط‌زيست يعني حقوق برخورداري انسان از محيط‌زيست سالم همتراز با حقوق بشر شناخته شده است. كنفرانس دوم سازمان ملل درباره توسعه و محيط‌زيست 20 سال بعد از كنفرانس استكهلم در ژوئن 1992 در ريودوژانيرو (برزيل) كه به همايش زمين معروف است، تشكيل و با تصويب و انتشار بيانيه ريو حاوي 27 اصل و دستوركار21 و دو كنوانسيون مهم، فصل ديگري در زمينه تقويت همكاريهاي بين‌المللي زيست‌محيطي گشوده شد. برخی از مهمترین اقدامات زیست‏محیطی در دهه‏های اخیر عبارتند از:

• برنامه محیط زیست ملل متحد، یونپ 1972، با هدف حفظ محیط زیست بشر و تضمین حقوق بشر برای برخورداری از محیط زیست سالم و تشویق و ترغیب فعالیت‏های زیست‏محیطی در سطوح بین‏المللی و منطقه‏ای و توسعه قوانین و معاهدات بین‏المللی به‏منظور کنترل آلودگی و تخریب محیط زیست ناشی از فعالیت‏های بشری
• كنوانسيون وين براي حفاظت از لايه ازن (1987)، در بند 6 از ماده 30 این کنوانسیون عنوان شده که اعضا تعهد می‏نمایند در خصوص تکنولوژی‏ها یا تجهیزاتی که استفاده از آنها باعث پخش موادی که اثر سوء بر لایه ازن دارد، پژوهش و ارزیابی‏های علمی انجام دهند. پروتكل مونترال در مورد مواد کاهنده لایه ازن و روشهای کاهش آنها الحاقیه اصلی این کنوانسیون می‏باشد.
• كنوانسيون ساختاری تغییرات اقلیمی(آب و هوا) ، 1992، با هدف دستیابی به ثبات در تراکم گازهای گلخانه‏ای در جو، که از تداخل خطرناک فعالیت‏های بشر با سیستم آب و هوایی جلوگیری نماید. انجام تحقیقات علمی، تکنولوژیکی، فنی، اقتصادی و اجتماعی و نیز تبادل این اطلاعات از جمله ابزارهای دستیابی به هدف مذکور می‏باشند.
• پروتکل کیوتو در مورد كنوانسيون تغییرات اقلیم برای کاهش میزان گازهای گلخانه‏ای، 1998
• كنوانسيون تنوع زیستی ریودوژانیرو، 1992 با هدف حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار از گونه‏ها و سهیم شدن عادلانه و برابر در مزایای حاصل از کاربرد منابع ژنتیکی، از جمله از طریق دسترسی مناسب به منابع ژنتیکی، با در نظر گرفتن کلیه حقوق مربوط به آن منابع و همچنین از طریق تامین منابع مالی لازم
• پروتکل ایمنی زیستی، نایروبی، 2000 ، با هدف کمک و همیاری در جهت تضمین سطح مناسب حفاظت در زمینه انتقال، جابجایی و استفاده ایمن از موجودات زنده تغییر شکل یافته است که حاصل فناوری زیستی جدید هستند و ممکن است با در نظر گرفتن مخاطرات آنها برای سلامت انسان به‏ویژه نقل و انتقالات برون‏مرزی اثرات زیان‏آوری بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی داشته باشد.

[1]. International Labour Organization(ILO)

[2]. World Health Organization(WHO)

[3]. Occupational Safely and Health Administration(OSHA)

[4].National Institute For Occupational Safety and Health( NIOSH)

[5]. National For Protection Association(NFPA)

[6]. United Nations Environment Programme (UNEP)

لينک جزييات بيشتر و دانلود اين پايان نامه:

ایجاد ساختاری برای ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی (با مطالعه موردی پیمانکاران سازمان مهندسی و عمران شهر تهران))