روايي:
مفهوم روايي يا اعتبار به اين سوال پاسخ ميدهدکه ابزار اندازهگيري تا چه اندازه ويژگي مورد نظر را ميسنجد. بدون آگاهي از اعتبار ابزار اندازهگيري نميتوان به دقت دادههاي حاصل از آن اطمينان داشت.زيرا ابزار اندازهگيري ممکن است براي اندازهگيري يک خصيصه ويژه داراي اعتبار باشد، در حالي که براي سنجش همان خصيصه در جامعهاي ديگر، از هيچگونه اعتباري برخوردار نباشد. براي تعيين روايي ابزار اندازهگيري سه روش روايي محتوا، روايي ملاکي و روايي سازه وجود دارد.
روايي محتوایی يک ابزار اندازهگيري، به سوالات تشکيل دهنده آن بستگي دارد.اگر سوالات ابزار، معرف ويژگي هايي باشدکه محقق قصد اندازهگيري آن هارادارد، آزمون داراي اعتبار محتوا است.روایی محتوای يک آزمون، معمولاً توسط افراد متخصص در موضوع مورد مطالعه تعيين ميشود.
منظور از روايي ملاکي ميزان ارتباط بين نمرات حاصل از يک آزمون با نمرات حاصل از يک آزمون يا وسيله اندازهگيري ديگر است.بنابراين هرگاه از نمرات يک آزمون براي پيشبيني عملکرد افراددرآزموني ديگر استفاده کنيم، با روايي ملاکي سروکار داريم.
يک آزمون يا ابزار اندازهگيري، زماني داراي روايي سازه است که نمرات حاصل از اجراي آن، با مفاهيم يا سازههاي نظريه مختص آن، مرتبط باشد.براي تعيين روايي سازه نخست بايد متغير يا سازه مورد نظر را تعريف کرد.اين سازه در نظامي از مفاهيم قرار خواهد داشت که در آن نظام، به طريق منطقي، باسازههاي ديگر در ارتباط است و اين روابط در نظريه معيني تبيين شدهاند. پس از تعريف سازه مي بايست براي اندازهگيري آن آزموني تهيه شود، سپس با توجه به پيشبينيهاي نظري، نمرات حاصل از اين آزمون بايد با متغيرهاي مورد بحث در نظريه، روابط پيشبيني شده را نشان دهند.اگر وجود اين روابط اثبات شد، آزمون مورد نظر داراي روايي سازه است(سرمد و همکاران، 1383).
